Kranten

PUBLIEKE VERKOOPING Te Dordrecht, ten overstaan van den Notaris HUIBERT STRUIJK, van: De Beterschap van eene extraordinaire hechte, sterke, welgelegene, binnen weinige jaren uit den grond nieuw opgebouwde en in den besten staat onderhouden PALSROK HOUT-ZAAGMOLEN, genaamd DE WINDHOND, met de Beterschap van ERF, ruim BALKGAT en Gevolgen, zoo mede de daarbij zijnde hechte, sterke MOLENAARS WONING, zeer gemakkelijk ingerigt, en voorzien van verscheidene Vertrekken, alles staande en gelegen onder de Merwede, aan den buitenkant van den Noordendijk, belend met den Berm van den Dijk waar den Molen en Erf van Kooijman aan de eene, en met den Berm van den Dijk, naar den Molen en Erf van den Heer Vriessendorp aan de andere zijde, geteekend F 40 en 41 en Merwede 115.
Als mede: de Beterschap van eene bij uitmuntendheid hechte, sterke, weldoortimmerde, ruime en welgelegene HOUTKOOPERIJ, waarin die Affaire sedert vele jaren met het beste succes is gedreven, en werkelijk nog wordt gecontinueerd, en bestaande in DUBBELD WOONHUIS, voorzien van zes 300 Behangene als Onbehangene Beneden en Bovenkamers, Keuken met Fournuizen, Kelder, Kasten en verdere Gemakken, afzonderlijke Keuken met Oven en Bergloots.
ZEVEN HOUTLOOTZEN, uitmuntend ruim en gemakkelijk, digt bij het water, allergeschikst en ingerigt tot aan- en vervoer van hout, met een overdekt schuitenhuis.
Voorts TUIN en ERVE beplant met de uitgezochtste fijne vruchtboomen, alles staande en gelegen in het Korte Kromhout, even buiten de Kleine Sluis- of Noorderpoort der stad Dordrecht, belend met den afgang van den Noordendijk aan de eene en met het erf van de heeren Olivier en van Nerum, aan de andere zijde geteekend E. No 1.
Konnende een en ander door de kooper met 1 Mei 1821, of bij de betaling der koop- en andere te bedingen penningen, daarna worden aanvaard.
In verponding, deuren' en venstergeld over 1821 aangeslagen, de Molen en gevolgen tot f 50: 77½ en f 4:45, de Houtkooperij tot f. 61:90 en 15:02½.
Ten dage van den afslag zullen de Molen en de Houtkooperij eerst ieder afzonderlijk, en daarna
gecombineerd worden afgeslagen. Het te verkoopene zal kunnen worden bezigtigd Woensdag, Donderdag en Vrijdag, den 4, 5 en 6 April 1891, van des voormiddags tien tot twaalf en des namiddags van twee tot vijf ure, mits voorzien van een Consent-Biljet van den Notaris STRUYK.
De veiling zal geschieden op Zaturdag den 7 April 1821, des voormiddags ten elf ure, en den afslag op Zaturdag den 14 April 1821, des voormiddags ten elf ure, beide in het Logement het Hof van Holland, in het Kromhout te Dordrecht. Nader onderrigting bij den Notaris STRUYK.
Zeg het voort.

VRIJWILLIGE OPENBARE VERKOOPING, ten overstaan van den Notaris SCHUIJTEN, te Dordrecht, in het Koffijhuis van Zahn, bij veiling op Woensdag den 16, en bij afslag op Woensdag den 23 April 1862, telkens 's voormiddags ten half 12 ure, van de volgende Onroerende Goederen:
No. 1. Een hechte en sterke WIND-HOUTZAAGMOLEN, zijnde Paltsrok, genaamd de Windhond, met MOLENAARS- en KNECHTS-WONING, LOODS, ERF en BOOMGAARD, get. M. W., 115, alsmede BALKGAT en verdere aanhoorigheden, staande en gelegen op Merwedegrond, gemeente Dordrecht, aan den Noordendijk, buitendijks, te zamen groot 1 bunder, 13 roeden, 85 ellen.
Te aanvaarden 1 Junij 1862. — Grondlasten 1862, f 70.30.
De Gereedschappen en verdere roerende goederen, tot den Molen behoorende, zullen aan den kooper volgen.
Van de gronden op den Biesbosch, van de stad Dordrecht in huur tot Kersmis 1875, zal bij dit perceel volgen een gedeelte Water en Kade, groot 20 roeden, 60 ellen, waarvoor ieder jaar op Kersmis voor huur betaald moet worden f 5.
No. 2. Een perceel BOUWLAND, groot met deszelfs Kaden 1 bunder, 79 roeden, 85 ellen, gelegen als voren, achter vorig perceel.
Grondlasten 1862, ƒ 10.94.
Van de gronden, als boven in huur, zullen bij dit perceel volgen 2 percelen Kade en Bouwland, groot 36 roeden, 30 ellen, waarvoor op Kersmis van elk jaar voor huur betaald moet worden ƒ 15.
Het perceel No. 2, met den in huur zijnden grond, bestaat in een zeer vruchtbaar Poldertje, thans in klaver liggende, en is met de kaden groot 2 bunders, 16 roeden, 15 ellen, en kan dadelijk worden aanvaard.
No. 3. Een hechte en sterke zeskante WINDHOUT-ZAAGMOLEN, genaamd Het Hert, met HEERENHUIZING , MOLENAARS-WONING, ERF, TUIN, BOOMGAARD en WEILAND, staande en gelegen als voren, binnendijks, get. M.W., 81, benevens een daarbij staande LOODS, en daarbij gelegen BALKGAT, met de kaden daar langs loopende, te zamen groot 1 bunder, 66 roeden, 17 ellen. De Heerenhuizing en gevolgen te aanvaarden 1 Julij 1862, en al het overige 1 Junij a. s. —
Grondlasten 1862 , ƒ 109.02. Belast met eene recognitie van f 5, en eene erfpacht van ƒ 15, beiden 'sjaars.
De Gereedschappen en verdere roerende Goederen, tot den Molen behoorende, zullen aan den kooper volgen.
Te bezigtigen op 14, 15 en 22 April 1862, van 2 tot 6 ure, met een consent-biljet van voorn. Notaris. Nader onderrigt te bekomen ten kantore van gem. Notaris Schuijten, te Dordrecht.

Toen heden namiddag omstreeks kwart voor 5 een rijtuig der stalhouderij van de firma W. van Ballegooijen alhier menschen moest gaan halen aan den Noordendijk, schrikte het paard van de wieken van den houtzaagmolen „de Windhond en week zijdelings uit, met het gevolg dat het gansche gerij van den dijk tuimelde. Het rijtuig werd licht beschadigd; het paard bleef ongedeerd; de bestuurder L. O. bezeerde zich aan een arm en begaf zich naar een geneesheer, waarna hij huiswaarts kon gaan. Het ongeval is dus nog al goed afgeloopen.

Openbare Verkooping
op Zaterdag 17 Maart des voormiddags ten 10 ure, aan den Noordendijk, ter plaatse van den voormaligen Houtzaagmolen DE WINDHOND, van :
'n Paar honderd koopen AFBRAAK van voornoemden Houtzaagmolen,
waaronder Planken, Palen, Kolders, en een groote MASSA GEKLOOFD
BRANDHOUT. Te zien 's morgens en daags voor den verkoop.
97476a
De Deurwaarders, VAN BUREN & STEENWEG.

Molens.
De heer A Bicker Caarten te Oegstgeest schrijft ons:
De pittoreske houtzaagmolen te Delft, waarvan sprake is in het avondblad B van 1 dezer, is een paltrokmolen. Dit molentype, uitgevonden in 1592 door den Hollander Corn. Cornelisz van Uitgeest, was wat de Zaanstreek betreft in de 17e en 18e eeuw zeer gewild en werd meestal verkozen boven de molens met draaibare kap (de z.g. bovenkruier).
Eigenaardig is, dat buiten deze streek weinig van deze molens zijn gebouwd. Toch kon men eenige jaren geleden in de provincie Zuid-Holland nog vijf molens van dit hoogst belangrijke type vinden. Het waren de Paltrokken te Dordrecht (staande aan den 's-Gravendeelschendijk), de twee te Overschie (genaamd de Adelaar of de Gele molen en de Bruinvisch) en de thans bedreigde molen te Delft. Deze laatste, genaamd de Gekroonde Zalm, is thans de laatst overgebleven paltrokmolen in Zuid-Holland en behoort hoogstwaarschijnlijk met de Eenhoorn, staande aan het Zuider Spaarne (gemeente Haarlemmerliede en Spaarnerwoude), den nog steeds in gebruik zijnden Amsterdamschen houtzaagmolen, eveneens genaamd de Eenhoorn, en de enkele Zaansche paltrokken tot de laatst overgebleven paltrokmolens in ons land.
Het is dan ook te hopen, dat de pogingen, die in het werk worden gesteld, om de Gekroonde Zalm te redden, mogen slagen.

Molens bij Dordrecht.
De tijden zijn lang voorbij dat de omgeving van Dordrecht in het bijzonder den Noordendijk en den 's-Gravenlandschendijk met allerlei molens gestoffeerd was. Het begon in het laatst der 16e eeuw met vol- en tras- en papiermolens. Sedert 1603 kwamen de houten watermolens; voor de graanbelasting stonden aan de ingangen der stad de steenen korenmolens en tegen het einde der 17e eeuw werden de talrijke houtzaagmolens gebouwd. Het waren palhokken, die op hun voet moeten draaien, of bovenkruiers, waarvan alleen de kap draaide. Langs de beide genoemde dijken stonden voornamelijk zaagmolens, maar aan den 's-Gravendeelschen stonden ook enkele oliemolens.
Aan den Noordendijk vond men aan de Kraker, het Fortuin, de Zwaan, de Hoop, de Nachtegaal, de Duinen, de Windhond, de Jager, benevens den steenen korenmolen de Kijk over den Dijk. Al deze molens, die aan den dijk een schilderachtig aanzicht gaven, getuige de vele mooie teekeningen en prenten, zijn in het laatst der 19e eeuw alle gesloopt op de Nachtegaal en de Kijk na. Zij moesten met hun balkgaten, beksteigers en werven plaats maken voor stoomzagerijen. Naar men verneemt, zal de laatste houtzaagmolen, die reeds buiten gebruik was gesteld, ook gesloopt worden en loopt de hooge steenen molen, de Kijk over den Dijk wegens de toenemende uitbreiding der electrische centrale ook gevaar van te moeten verdwijnen.
Aan den 's-Gravendeelschen dijk is de slooping der molens eveneens bijna voltooid. Van de vele molens, die daar en aan het Weeskinderendijk stonden, is niet veel meer over.
De Nieuwe Eendracht, de Zwaan, de Hoop, de Kleine Noorsche Boer, de Oude Zager, de Zeelt, de Goede Verwachting (deze heeft slechts van 1858 tot 1865 bestaan), de Valk, de Kalkoor, voorheen de Oranjeboom, de Oude Ruijter, de Stad Middelburg, enz. zijn op enkele na verdwenen. Het waren houtzaag-, olie- of trasmolens.
Was voorheen het gezicht op den dijk buitengewoon schilderachtig en levendig, thans is het vrij troosteloos, nu enkele fabrieken de ledig gekomen plaatsen bezetten: Het Hollandsche landschap op het Dordtsche eiland is er in de laatste veertig jaren niet op vooruitgegaan, want ook de watermolens der polders zijn door stoomgemalen vervangen, en onder sloopershanden gevallen. De vereeniging De Hollandsche molen kan hier niets meer redden.