Kranten

SCHULTZ VAN HAEGEN, Koninklyk Notaris en Procureur binnen Dordrecht, als daartoe gelast, is voornemens, Vrydag den 16 October 1807, des morgens ten twaalf uuren precies, in het Koffyhuis de Goude Moolen, binnen gemelde Stad, te veilen, en op Vrydag den 23. daaraan volgende, ter plaatse en uure voorschreven, te verkopen:
DE HELFT in de Melioratie of Beterschap van eenen hegten, sterken en welgelegen Agtkanten HOUT-ZAAGMOLEN, genaamd DE VALK, met deszelfs daarby behorende Gereedschappen, ruim Erf, groote Loots en Balkgat.
Alsmede DE HELFT in eene groote, hegte. Sterke MOLENAARS-WONING, met verscheiden goede Vertrekken, zeer geschikt om in tweeën te worden bewoond, met het daar by zynde ERF, beplant met goede Vrugtdragende Boomen: staande en gelegen even buiten de Stad Dordrecht, aan den Noordendyk, Binnendyks, naby den Hallingendyk, onder de Merwede, F No 5; belend de Molen van den Heer Willem van der Koog Az, aan de eene, en dien van Willem van der Koog Nz aan de andere zyde.
En eindelyk, DE HELFT in eene groote, en nagenoeg nieuwe LOOTS, ERF en BALKGAT; staande over voornoemden Molen, Buitendyks.
Nader onderrichting is te bekomen ten Kantore van gemelde Notaris.

- In den afgeloopen nacht is te Dordrecht de houtzaagmolen de Valk, staande op den Noordendijk, even buiten die stad, geheel afgebrand. Tot gisteren avond ten 11 ure was er nog in gewerkt en reeds omtrent middernacht sloegen de vlammen naar buiten, terwijl omstreeks half 2 ure de molen met al wat er in was in de asch lag. Het huis en eene houtloods zijn door de toegesnelde brandspuiten behouden gebleven.

De ondergeteekende acht het van zijnen pligt, ter verdediging zijner eer het, door eenen vuigen Lasteraar, ten zijnen nadeele verspreide gerucht, als of door hem, na het afbranden van den Houtzaagmolen de Valk, toebehoord hebbende aan H. den Turk, pogingen zouden aangewend zijn, om voor de kalanten van genoemden eigenaar te zagen, voor het publiek te moeten tegenspreken, dagende den, in het duister schuilenden Eerroover uit, om openlijk tegen hem op te treden, en hem van deze snoode aantijgingen te overtuigen. Dordrecht, den 1 Februarij 1833.
W.W. VAN DER KOOG.

De hooge vloed van 1825. Onze medewerker schrijft ons :
Naar aanleiding van het verschil tusschen de watervloeden van Februari 1825, toen het water officieel tot 3.48 M. boven oud A. P. rees en van 12 Maart 1906 toen het tot 3.46 M. boven oud A. P. kwam, hebben we nog eens oude aanteekeningen van ooggetuigen van den vloed van 1825 nageslagen en willen daaruit een en ander mededeelen om te doen zien, dat de vloed van Maandagavond zeker meer dan 2 c.M. lager was dan in 1825.
Toen plaste het water door de Groote Kerk en werd de ingang afgekist, om het zooveel mogelijk te keeren; nu is het slechts even bij de kerkdeur geweest, In verband met de streep bij de kerkdeur moet dus het verschil wel grooter zijn dan 2 c.M.
Aan de Noorderpoort stond een teeken van den vloed van 1775 en in 1825 klom het water 21 Rijnl. duimen of 7 nieuwe duimen daar boven.
De aanteekeningen, waarvan wij boven spraken, luiden met eenige bekorting als volgt:
Op den 3en Februari 1825 was het water te Dordrecht 's namiddags ten halfzes vrij hoog en stond zoo op de Wollewevershaven, Kuipershaven, Knolhaven, Varkenmarkt en Maartensgat voor, aan of in vele huizen. De wind was noordwest en het bleef den geheelen nacht hard stormen, waardoor het water met de ebbe weinig afliep.
Vrijdag den 4en Februari was het 's morgens ten 6 uren 9 min. hoog water; toen wies het zoo hoog, dat niet alleen alle havens, maar ook de geheele Wijnstraat en een gedeelte van de Groenmarkt onderliepen en het water tusschen de Boomstraat en de Nieuwbrug op 2 of 3 plaatsen over de Voorstraat stroomde.
Doordien het uit het noordwesten bleef stormen, ofschoon de storm niet zoo hevig was, als men wel meer ondervonden heeft — viel er weder weinig water met de ebbe weg. 's Middags ten half twee moest het laag water zijn, en stonden alle havens nog onder, het liet zich wel aanzien, dat wij voor de derde maal een zeer hoogen vloed te wachten hadden. Het water begon omtrent te 2 uren te wassen en liep zoo geweldig op dat ten 4 uur reeds niemand meer de Wijnstraat van den Boom, of het Groothoofd, af tot aan de Wijnbrug toe kon passeeren. Ten 5 uur stond reeds het water tot nabij de Beurs, op de Groenmarkt en in de Grootekerksbuurt en liep reeds aan het Weeshuisstraatje over de Voorstraat. Op den Noordendijk stond het water op sommige plaatsen nabij de kruin, maar liep nog niet over. Ten 6 uur liep het water op een aantal plaatsen over de Voorstraat. Eenige straten waren afgekist, zooals het Torenstraatje, de Heerheijmansuisstraat en Weeshuisstraatje maar dit hielp niet, alzoo het water door de meeste huizen heen in de achterstad liep. Het Hof stond geheel vol water, aan de Beurs aan de Voorstraatzijde stond alles onder en door alle straten stroomde het met geweld in de achterstad. Ten half zeven had het water zijn hoogsten stand bereikt; tusschen de Boomstraat en de Nieuwbrug, waar de Voorstraat het laagst is, stond het op sommige plaatsen 2 à 2½ Rijnl. voeten of 63 nieuwe duimen op de straat. Het liep door de Munt, door het Steegoversloot, de Nieuwstraat, de Vriesestraat, de Vischstraat en alle straten tot de Suikerstraat toe. Het vond in de achterstad zijn eerste uitloozing in de binnengrachten, maar kwam daar zoo hoog dat vele straten onderstonden.
Voor vele huizen zag men keerborden of vloedplanken spijkeren, maar zonder veel baat.
Van de geheele buitenstad dat is al wat van de Voorstraat af naar de rivier toe ligt, was alleen de Hoogenieuwstraat boven gebleven. Tusschen 6 en halfzeven liep de Noordendijk bij den Hoogen steenen molen over maar niet veel.
Bij den Zaagmolen de Valk, liep 't water echter wel een voet hoog over den dijk, en werd het met kistingen tegengehouden, door het beleid van het houtkantoor van Boonen aldaar, terwijl van de zijde van het polderbestuur geen maatregelen genomen waren. Aan het Visschertje liep het ook over, evenals op den 's Gravendeelschen dijk bij den laatsten zaagmolen. Van de Kalkhaven af tot aan de Hoogt stond alles blank, en 't water stroomde met geweld den oprij van de Hoogt af.
In den omtrek der stad werd nog al eenige schade aangericht; verscheidene polders braken in, de Zwijndrechtsche dijk stond op doorbreken maar hield het toch uit. Van een zoutkeet smolten omtrent 1000 zakken zout weg, van drie oliemolens liepen de oliebakken vol water en ging meer dan 80 aam olie verloren, aan den trasmolen werd veel tras nat.
De gedenksteen aan de Groote kerk werd op last van kerkmeesteren, die aan de Tolbrugstraat op last van het gemeentebestuur geplaatst.
Verbetering.
Gisteren is vermeld, dat de vloed op 12 Maart 3.43 boven oud A. P. was, dit moet zijn 3.46 wat klopt met het vermelde 3.27 boven nieuw A. P.

Molens bij Dordrecht.
De tijden zijn lang voorbij dat de omgeving van Dordrecht in het bijzonder den Noordendijk en den 's-Gravenlandschendijk met allerlei molens gestoffeerd was. Het begon in het laatst der 16e eeuw met vol- en tras- en papiermolens. Sedert 1603 kwamen de houten watermolens; voor de graanbelasting stonden aan de ingangen der stad de steenen korenmolens en tegen het einde der 17e eeuw werden de talrijke houtzaagmolens gebouwd. Het waren palhokken, die op hun voet moeten draaien, of bovenkruiers, waarvan alleen de kap draaide. Langs de beide genoemde dijken stonden voornamelijk zaagmolens, maar aan den 's-Gravendeelschen stonden ook enkele oliemolens.
Aan den Noordendijk vond men aan de Kraker, het Fortuin, de Zwaan, de Hoop, de Nachtegaal, de Duinen, de Windhond, de Jager, benevens den steenen korenmolen de Kijk over den Dijk. Al deze molens, die aan den dijk een schilderachtig aanzicht gaven, getuige de vele mooie teekeningen en prenten, zijn in het laatst der 19e eeuw alle gesloopt op de Nachtegaal en de Kijk na. Zij moesten met hun balkgaten, beksteigers en werven plaats maken voor stoomzagerijen. Naar men verneemt, zal de laatste houtzaagmolen, die reeds buiten gebruik was gesteld, ook gesloopt worden en loopt de hooge steenen molen, de Kijk over den Dijk wegens de toenemende uitbreiding der electrische centrale ook gevaar van te moeten verdwijnen.
Aan den 's-Gravendeelschen dijk is de slooping der molens eveneens bijna voltooid. Van de vele molens, die daar en aan het Weeskinderendijk stonden, is niet veel meer over.
De Nieuwe Eendracht, de Zwaan, de Hoop, de Kleine Noorsche Boer, de Oude Zager, de Zeelt, de Goede Verwachting (deze heeft slechts van 1858 tot 1865 bestaan), de Valk, de Kalkoor, voorheen de Oranjeboom, de Oude Ruijter, de Stad Middelburg, enz. zijn op enkele na verdwenen. Het waren houtzaag-, olie- of trasmolens.
Was voorheen het gezicht op den dijk buitengewoon schilderachtig en levendig, thans is het vrij troosteloos, nu enkele fabrieken de ledig gekomen plaatsen bezetten: Het Hollandsche landschap op het Dordtsche eiland is er in de laatste veertig jaren niet op vooruitgegaan, want ook de watermolens der polders zijn door stoomgemalen vervangen, en onder sloopershanden gevallen. De vereeniging De Hollandsche molen kan hier niets meer redden.