Kranten

Op Dingsdag den 10 April 1742, zal men op d' Oude Wetering publyk verkopen, de van ouds vermaerde Houtkopery en 3 Saegmoolens met hun Huyzinge, Houtlootsen, Havens en verdere ap en dependentien, staende en geleegen op d' Oude Wetering onder Alkemade, Vry in de Tollen van Holland, Zeeland, Friesland, Henegouwen en Goudsluys &c. ; en op Woensdag den 11, en volgende dagen, de extra puyke party van 60 Rynse Eyke Balken 30 a 50 voet, 4 a 5 schoone Molen-Assen, 180 Eyke Clossen 8 a 21 voet, eenige Masten en Molen-Roeden, en verder veelderhande Noordse en Oosterse Greene, Vure en Denne gezaegde en ongezaegde Houtwaren, nagelaten by Corn. van Wetering ; breeder by Biljetten gespecificeert,

Jacob Beyerman en Nicolaes Versteeg, Makelaers te Rotterdam, zullen op Dingsdag den 10 April, voor en namiddag in 't Zwyns hoofd op de Groote Markt verkopen, een weergaloze groote schoone party Oostersche, Noordsche, en Rynsche gezaegde en ongezaegde Houtwaren, welke genommert zullen leggen aen de Zaegmoole van de Erve van Nicolaes de Bruyn, aen de Schiekade buyten Rotterdam; alwaer dezelve daegs voor de Verkoping konnen werden gezien, en de Notitie-boekjes so aen de voorsz. Moolen als by de voorn. Makelaers te bekomen zyn. Ook zullen de gemelde Makelaers in de maend May dezes jaers, in 't openbaer veylen, een zeer welgelege Buyten-Plaets, met haer Heeren Huyzinge, bepotinge en beplantinge: voorts een extra weldoorbouwde Wageschot Zaeg-Moolen, genaemt de Wageschot Zager, met deszelfs Gereedschappen, Huyzingen, Werf en Houttuynen ; als mede een stuk Lands bekwaem tot een Houtkopery; alles staende buyten Rotterdam aen de Schiekade. De Verkoopdag zal nader werden bekent gemaekt.

UIT DE HAND TE KOOP eene partij EIKEN MOTH, liggende aan den Hout-Zaagmolen de Bruinvisch, onder de gemeente Overschie.

Gemengde Berigten.
Onder de passagiers, die gisteren namiddag in een der Delftsche stoombootjes scheep gingen, was er een in beschonken toestand. Op de hoogte van de zaagmolen des heeren Metzuy kwam deze man uit de achterkajuit en sprong onverhoeds in de Schie. Of hij in den toestand van verhitting, waarin hij verkeerde, behoefte gevoelde aan een koud bad, dan wel geen vrede meer had met dit leven en daarom den dood in de golven der zacht vloeijende rivier wilde zoeken, weet men niet; maar indien het eerste 't doel is geweest, dan heeft de man het alleen aan de hulp der werklieden van een der zaagmolens in den omtrek te danken, dat dit doel niet is voorbij gestreefd geworden. Door die werklieden uit het water gehaald, heeft men in zijn gemoedstoestand (het kille water had de uitwerking van den jenever niet overwonnen) reden gevonden, om hem te Overschie in verzekerde bewaring te brengen.

GEVRAAGD op een wind-houtzaagmolen: een
bekwaam ZAGER.
Adres: H. H. METZUY. aan de Schans bij Overschie.
282 7

- Omtrent den brand in den molen Oranje Nassau, Overschie, verzoekt men ons alsnog mede te deelen dat de brandspuit der firma A. Van Stolk & Zoonen, wier bemanning reeds meermalen met succes werkzaam was, 20 minuten vóór de Overschiesche brandweer ter plaatse was en het hoofdzakelijk aan de spuit der firma Van Stolk te danken is, dat de molen de Bruinvisch behouden is gebleven.
De molen was door den aannemer nog niet aan den heer J.P. Helmer opgeleverd. Hij was voor rekening van den aannemer voor f 30.000 in aanbouw verzekerd te Amsterdam (dus niet voor f 20.000 te Rotterdam). Ook het gereedschap der werklieden, ten getale van 7, was behoorlijk geassureerd.
Het was een bijzonder fraaie houtzaagmolen en toegerust met de nieuwste zaagmachines enz.

Brand te Overschie. Aan de Schie onder de gemeente Overschie, ter hoogte van den grintweg naar Schiebroek, bevindt zich een nieuwe houtwerf van den heer Jan P. Helmer aan de Weenastraat te Rotterdam. Op bedoelde werf is een der 8 watermolens opnieuw opgebouwd, die vroeger dienst deed aan de bemaling van de boezems.
Zaterdag had de houtzaagmolen, genaamd Oranje-Nassau, proef gedraaid en hij zou dezer dagen in gebruik genomen worden.
Omstreeks 8 uur Donderdagavond werd plotseling brand ontdekt en in weinig minuten tijds was het houten gevaarte in een vuurzee herschapen, voordat de Overschiesche spuiten en die van de firma Van Stolk ter plaatse waren.
Op het terrein lag een tamelijke voorraad hout, die mede vlamvatte, terwijl de houtzaagmolen de Bruinvisch van den heer H. H. Metzuy mede gevaar liep en de wieken reeds vlamvatten. De Overschiesche brandweer bepaalde zich er toe de Bruinvisch te beschermen, waar zij zeer goed in slaagde.
Omstreeks halftien stortten de wieken en de zware ijzeren as omlaag met een geweldigen slag, die den grond deed dreunen. Het mooie van den molenbrand was er toen spoedig af en de talrijke kijkers trokken langzaam af, sommigen met een nat pak, daar door het achteruitdringen, toen de wieken dreigden te vallen, eenige kijkers uit het achterste gelid in de sloot terechtkwamen.
De molen enz. was te Rotterdam verzekerd voor f 20.000, voor rekening van den aannemer. Eenige Rotterdamsche spuiten waren uitgerukt, doch haar hulp werd geweigerd.

Molens.
De heer A Bicker Caarten te Oegstgeest schrijft ons:
De pittoreske houtzaagmolen te Delft, waarvan sprake is in het avondblad B van 1 dezer, is een paltrokmolen. Dit molentype, uitgevonden in 1592 door den Hollander Corn. Cornelisz van Uitgeest, was wat de Zaanstreek betreft in de 17e en 18e eeuw zeer gewild en werd meestal verkozen boven de molens met draaibare kap (de z.g. bovenkruier).
Eigenaardig is, dat buiten deze streek weinig van deze molens zijn gebouwd. Toch kon men eenige jaren geleden in de provincie Zuid-Holland nog vijf molens van dit hoogst belangrijke type vinden. Het waren de Paltrokken te Dordrecht (staande aan den 's-Gravendeelschendijk), de twee te Overschie (genaamd de Adelaar of de Gele molen en de Bruinvisch) en de thans bedreigde molen te Delft. Deze laatste, genaamd de Gekroonde Zalm, is thans de laatst overgebleven paltrokmolen in Zuid-Holland en behoort hoogstwaarschijnlijk met de Eenhoorn, staande aan het Zuider Spaarne (gemeente Haarlemmerliede en Spaarnerwoude), den nog steeds in gebruik zijnden Amsterdamschen houtzaagmolen, eveneens genaamd de Eenhoorn, en de enkele Zaansche paltrokken tot de laatst overgebleven paltrokmolens in ons land.
Het is dan ook te hopen, dat de pogingen, die in het werk worden gesteld, om de Gekroonde Zalm te redden, mogen slagen.