Kranten

Op vrijdag den 30 December 1814, desavonds ten 5 uuren, zal in het Logement de Zon, ter Kamer der Notarissen binnen Leijden publiek geveild, en op den 7 Januarij 1815, ten tijde en plaatsen voorsz., finaal verkogt worden:
No. 1. Een Een hegte, sterke en sedert weinige Jaaren geheel nieuw opgetimmerde agtkante HOUT-ZAAG-MOLEN, genaamd DE HEESTERBOOM, met deszelfs hegte, sterke en wel doortimmerde Heeren-Huizinge, Knegtshuizinge, Hout-Lootsen, en verder Getimmerte, Erf en Uiterdijk of Molen-werf, met een fraaije Tuin, staande en gelegen onder Soeterwoude, omtrent vijf minuten gaans van de Wittepoort der Stad Leijden, aan den Heeren Weg, en agter uitkomende aan den Rhijn of het Galgewater, waarbij de Negotie in Houtwaren sedert veele Jaren is geëxerceerd en tot op de finale gunning zal worden gecontinueerd.
2. Een partij extra goed en wel toegemaakt WEYLAND, groot één Morgen 500 Roeden, gelegen in de Boshuizer Polder, onder Soeterwoude, aan den Hogen Rhijndijk, buiten de Witte Poort der Stad Legden.
3. Een hegt, sterk en sedert weinige Jaren nieuw modern opgetimmerd HUIS en ERVE, voorzien van diverse behangen en onbehangen Kamers, Keuken, Kelder, Binnen-plaats en verdere Comoditeiten, staande en gelegen aan de Noordzijde van het Noordeinde, en uitkomende met een Uitgang in een poort, aan de nedergelegde Walle of het Galgewater binnen Leijden.
4. Een STALLING voor vier paarden en berging voor Rijtuigen, staande en gelegen aan de Westzijde van de Molenwerfsteeg, binnen Leijden.
5. Een HUIS met een partij WARMOES LAND, staande en gelegen buiten de Morschpoort der Stad Leijden, onder Oegstgeest.
De voorschreve Molen, Huizinge en Stal, zijn daags voor en op den dag der Veiling, des voormiddags van 10 tot 12 uuren, en des namiddags van 2 tot 4 uuren, voor een ieder te zien.
Inmiddels nadere informatie te bekomen ten Kantore van de Notarissen Thomas van BERGEN en PIETER van HEMEREN, te Leijden voornoemd.

De HOUT-ZAAGMOLEN DE HEESTERBOOM, even buiten de Witte Poort der Stad Leyden, door aankoop in eigendom gekomen zijnde aan L. DORREPAAL en H. Van MYGAARD, en Zijlieden dezelve tot het LOON-ZAGEN van alle soorten van Houtwaren bestemd, en daar mede reeds een aanvang gemaakt hebbende, bevelen zich aan ieder die zich daar van zal gelieven te Bedienen, met verzekering van prompte en civiele bediening.

De Ondergeteekenden, door aankoop, Eigenaars geworden zijnde van de ZAAGMOLEN, DE HEESTERBOOM, even buiten de Witte Poort der Stad Leyden, onder Soeterwouden, op onderstaande Firma te aanvaarden tegen den eersten Februarij aanstaanden, bevelen zich aan de gunst van het geëerd Publiek, zoo wel in de Negotie van alle soort van TIMMERHOUT, als in het Zagen van hetzelve, kunnende een ieder zich van eene prompte en civiele bediening volkomen verzekerd houden.
LEYDEN den 12 Januarij 1819. C. OUTSHOORN en C.J. ZAALBERG

- Wij vernemen, dat Donderdag avond, hij een onweder, dat boven onze stad uitbarstte, de bliksem geslagen is in den Houtzaagmolen van den heer Zaalberg, buiten de Wittepoort, zonder evenwel aanmerkelijke schade veroorzaakt te hebben.

PUBLIEKE VERKOOPING van TWEE HOUTZAAGMOLENS,
op Vrijdag den 29sten September 1848, zal men in het Heeren-Logement aan den Burg binnen de Stad Leyden, doen Opveilen, en op Vrijdag den 6den October daaraanvolgende, beide des voormiddags ten elf ure, doen Afslaan en Verkoopen:
No. 1. Eene allergunstigst gelegenen, hechten, sterken, in volle werking zijnde, en goed beklanten Achtkanten HOUTZAAGMOLEN, genaamd de Heesterboom, met deszalfs goed onderhouden Houtloodsen, Heerenhuis, Knechtswoningen en verdere Getimmerten, ERF, WERF en fraaijen TUIN met eenen KOEPEL, staande en gelegen buiten de Witte Poort der stad Leyden, tusschen den hoogen Rhijndijk en den Rhijn of het Galgewater, onder Soeterwoude, omtrent een kwartier uur gaans van de gemelde Stad, getekend met Nos 181 en 182, bekend bij het Kadaster in Sectie A, Nos 1996, 2119, 2120 en 2121, te zamen ter grootte van 45 Roeden en 16 Ellen.
No. 2. Eenen hechten, sterken, HOUTZAAGMOLEN, zijnde een Paltrok, genaamd de Jonge Paulina, met twee nieuwe Houtloodsen, twee nieuwe knechtswoningen, Koetshuis en stalling voor twee Paarden, ERF en WERF, staande en gelegen als boven, nevens het voorgaande Perceel,geteekend met No. 182 A, B, C, en D, bekend bij het Kadaster in Sectie A Nos. 2115, 2116, 2117 en 2118, te zamen ter grootte van 15 Roeden en 78 Ellen.
De voorschrevene Percelen zullen met 1 November 1848 door den Kooper kunnen worden aanvaard, en kunnen worden bezigtigd des Dingsags Donderdags van iedere week en op den dag der Veiling van des Voormiddags ten 10 tot des Namiddags ten 4 ure, met uitzondering van het Heerenhuis, hetwelk alleen des DIngsdags zal kunnen worden bezigtigd.
Nadere informatiën zijn te bekomen ten Kantore van de Notarissen C. van Klaverwyden, residerende te Soeterwoude, en J.A. Prijn, residerende te Leyden, ten Kantore van welken laatstgenoemden Notaris tusschen de Veiling en den Afslag, Verhoogingen zullen worden aangenomen tegen genot van één Vijfde van elke Verhoging.

(13457) Bij de Veiling der natemelden ONROERENDE GOEDEREN, welke op den 29sten September 1848, in het Heeren Logement aan den Burg binnen Leyden, ten overstaan van den aldaar residerenden Notaris J. A. PRIJN en getuigen heeft plaats gehad, zijn dezelve in bod gesteld, als volgt:
1o. Een achtkante HOUTZAAGMOLEN, genaamd de Heesterboom, gelegen onder Soeterwoude. . . . . . . . f 4600
20. Een HOUTZAAGMOLEN, zijnde een Paltrok, genaamd de Jonge Paulina, gelegen als boven. . . . . . . . . » 1600
()

Openbare Vrijwillige
VERKOOPING,
na daartoe bekomen Regterlijke Autorisatie, in het Heeren-Logement, aan den Burg to Leyden bij Opbod op Vrijdag den 18den April 1866 en bij Afslag op vrijdag den 25sten April 1856, beide de dagen des morgens ten 10 ure, van:
Twee kapitale, hechte, sterke, in Volle Werking zijnde en Welbeklante Achtkante HOUTZAAGMOLENS, zijnde BOVENKRUIJERS, genaamd: de Eendragt en de Heesterboom, met derzelver Completen Inventaris.
Twee HEERENHUIZINGEN, diverse Knechts-Woningen, Hout-Loodsen, Schuitenhuis en Balkgaten, Koetshuis en Stalling, welaangelegde Fraaije Tuin en Moesgronden; alsmede het water of uitsluitend Regt van Visscherii, in den Rijn, langs de Perceelen loopende en strekkende van de Borstelbrug te Leyden af tot aan het Haagsche Schouw toe, alles in den besten staat en alleraangenaamst en voordeelig bij en aan elkander gelegen en staande onder de gemeente Soeterwoude, buiten de Wittepoort der Stad Leyden, tusschen den Hoogen Rijndijk en den Rijn, zijnde de Huizingen geteekend Nommers 178 en 182, en met de Molens, Werven, Loodsen, Woningen en Tuingronden, te zamen groot volgens het Kadaster 1 Bunder, 9 Roeden en 67 Ellen, en het Water groot 18 Bunders, 2 Roeden en 52 Ellen.
Alles nog in eigen gebruik bij de Houtkooperij, uitgezonderd de Heerenhuizing No. 182, welke Verhuurd is met daarbij behoorenden Tuin en Koepel tot 1857 en 2 jaar optie voor f 200,- in het jaar, en het Water gedeeltelijk Verhuurd à f 70,- 's jaars; en hebbende overigens verscheiden recognitiën.
Alles te veilen in 4 perceelen. Breeder bij aangeplakte Billetten omschreven. Te aanvaarden 1 Junij 1856 of eerder.
Te bezigtigen Dinsdags, Woensdags en Vrijdags van iedere week voor de Veiling, van 's morgens 10 tot 's namiddags 3 ure. op aanvrage aan den Molen de Eendragt, alwaar de aanwijzing geschieden zal.
Zijnde inmiddels nadere inlichtingen te bekomen ten Kantore van den Notaris Mr. H. OBREEN, te Leyden, alwaar de Veil-Conditiën 3 weken te voren ter lezing zullen liggen.
(2560)

Bij de gehoudene Veiling, op Vrijdag 18 April 1856, in het HeerenLogement, aan den Burg, te Leyden, van de HOUTZAAGMOLENS, enz., onder de Gemeente Soeterwoude, nabij Leyden, zijn de Percelen in Bod gebragt, als:
No.1. De MOLEN de Eendragt, met HEERENHUIZING, enz., op. f 8000
No. 2. De MOLEN de Heesterboom, met HEERENHUIZING,enz., op ,, 7700
No. 3. KOETSHUIS, STAL, ARBEIDERSWONINGEN en MOESLAND, op.......... ,, 1550
No.4. Het VISCHWATER, den Rhijn, op. .. ,, 2050
Waarvan de finale Verkoop en Toewijzing zal plaats hebben op Vrijdag 1. April 1856, des Morgens ten 10 Ure, ter zelfde plaatse. Zijnde inmiddels nadere informatien te bekomen ten Kantore van den Notaris Mr. E. OBREEN, te Leyden.
(6958)

OPENBARE VERKOOPING,
(Om Contant Geld),
op Dingsdag den 22sten Julij 1856, des voormiddags ten elf ure, buiten de Morschpoort der Stad Leyden, onder Oegstgeest, op een stuk Land, gelegen aan den Rijn, tegenover de Zaagmolen de Heesterboom, vroeger toebehoord hebbende aan den Heer MEERBURG, van 58 stuks geheel doorwaterde gave Iepen Stammen, ter lengte van 3½ tot 7 ellen, en ter dikte van 30 tot 60 duim over het kruis. Nederlandsche maat.
Nadere inlichtingen zijn te bekomen bij den Heer C. GROEN, op de Houtkooperij, even buiten de Morschpoort.

*** OPENBARE VERKOOPING (om contant geld) op Dingsdag den 22sten Julij 1856, des voormiddags ten elf ure, buiten de Morschpoort der Stad Leyden, onder Oegstgeest, op een stuk Land, gelegen aan den Rijn, tegenover de Zaagmolen de Heesterboom, vroeger toebehoord hebbende aan den Heer Meerburg, van:
58 stuks geheel doorwaterde gave IEPEN STAMMEN, ter lengte van 3½ tot 7 Ellen en ter dikte van 30 tot 60 Duimen over het Kruis, Nederlandsche maat.
Nadere informatien zijn te bekomen bij den Heer C. GROEN, op de Houtkooperij, even buiten gemelde Morschpoort.

Leidsche toestanden.
Heerlijke stad, dat Leiden, met zijne brassende pretmakende studenten, geleerde professoren en doktoren, weldoorvoede, rijkgekleede, 's middags pantoffelparade houdende bourgeoisie, en ..... armoê lijdende arbeiders dat 't meer dan erg is.
Deftige straten, huizen, en .... ellendige straten en kotten waar 't roetwater van de naakte muren zijpelt, de ruiten met papier dichtgeplakt en de drempels der deuren zóó fijn uitgesleten dat zonder de deur te openen kat of hond naar buiten kan om iets te verrichten; en zoo alles naar evenredigheid. Leve de welvaart en beschaving!
Maar wáár Leiden ook in ten achteren moge zijn, niet in 't ophoopen van brandstoffen voor revolutie en waarin men maar geen erg schijnt te hebben en men allerminst de socialisten van zal kunnen beschuldigen. Ook al tracht de Pres. der Leidsche afd. Alg. Ned. Werkliedenverbond, Kouw, zich verdienstelijk te maken, om door middel van bestuursbonden en coöperatie een dam op te werpen tegenover hen die, zoo 't heet, met kunstige hand rondgaan om de werklieden tot revolutie aan te sporen, (stijl 't Leidsch Dagblad) en waarbij hij heel aandoenlijk schermt met de woorden God, Eigendom enz. Zulke woorden maken nog eens indruk, ziet u, maar och als men ze eens aan 't uitzoeken ging! Neen waarde heer K. zij, die gij bedoelt, behoeven niet tot revolutie aan te sporen, de kapitalisten, de mannen van God, Eigendom enz. zullen dat wel voor hen doen, zooals ge straks zult zien, of gij moet het streven naar recht en waarheid revolutie maken noemen.
Het gevaarlijkste daarbij is, dat het degelijk vereenigingsleven, door 't lage peil van ontwikkeling en diepe bedorvenheid, zoo moeielijk ingang vindt bij de massa, ja zelfs op verregaand kinderachtige wijze wordt tegengewerkt door de politiek verknoeide burgers en werklieden; feiten daarvoor, als zijnde beneden alles, zijn der bespreking niet eens waard. Maar ook de zoogenaamde beschaafden draaien hier - erger nog dan elders — „hoog en dom in hun karnmolen om en 't overal gelezen locale blaadje is een specialiteit om stelselmatig te zorgen dat alles daarin blijft draaien onder een air van deftigheid.
Geen blad van minder politieke ontwikkeling dan 't Leidsch Dagblad, waarin men zich bepaald dom leest. Waar eenig licht is ontstoken daar is het aan 't socialisme te danken.
Dat men overigens 't socialisme overal schuwt en daarop scheldt is geen wonder. De duisternis haat 't licht en niet het minst hier te Leiden, waar vooral o. a., het sterk vertegenwoordigd orthodoxe christendom er erg bang voor is. Want schijnt in alle godsdienstige stelsels de uitzuigerij uitmuntend te passen, vooral in 't zooeven genoemde vindt het een vruchtbaren bodem. 't Is of de leerstelling dat goud en alle aardsche zaken maar slijk zijn, op hare belijders precies een tegenovergestelde uitwerking heeft, zoodra deze van dat slijk in 't bezit zijn.
Het gepaard gaan van „vroomheid en „inhaligheid is dan ook spreekwoordelijk. Bewijzen hiervoor zijn overbekend bij 't volk. Toch moeten wij bij deze eenige verregaande uitzuigerijen aan den kaak stellen en der vergetelheid ontrukken, door zich bij voorkeur noemende christenen bedreven. Misschien ook dat velen door de macht der gewoonte geen erg hebben in de gruwelen op hunnen evenmensch gepleegd en zij door 't socialisme tot inzicht hunner wandaden komen. Wij zullen tenminste zorgen dat zij dit onder de oogen krijgen. Wie weet! Misschien denkt menigeen hierbij wel aan des Moorman's huid en des luipaard's vlekken! Hallo veel is en zal er altijd wel verborgen blijven, veel wordt er onder de werklieden gesmoord, uit vrees voor dat weinige dat men nog heeft te verliezen, maar toch komen ons van tijd tot tijd staaltjes ter ooren, welke de veelal ondoordringbare eigenlijke toestanden der arbeiders eenigzins schetsen, den rechtschapen mensch van verontwaard ging doet gloeien en het bewijs leveren hoe laag het menschdom, met al zijn geroep over goddienen, gezonken is.
Gaan we o. a. maar eens naar de houtkooperij en zaagmolens van den heer Noorman buiten de voormalige Wittepoort.
Ziet ge daar dien ouden grijsaard zwoegen onder een zwaar stuk hout?
Van jongs af aan was hij daar werkzaam en ofschoon hij arm is gebleven, heeft zijn patroon gedurende dien tijd aan hem en anderen, kapitalen verdient.
Hij, „de oude Simon was in zijn tijd een ware Hercules, voor drie man sterk, zoo konstateeren zijn kameraden en hoewel nu afgebeuld kan men 't hem nog aanzien. En wat was 't leven op zijn ouden dag voor zijn eerlijke trouw en zwaren arbeid, waarvan de vruchten door zijn patroon werden opgeslokt? Schrik niet lezer, hoewel op dat gebied uwe ooren niet verwend zijn.
Voor eenige jaren reeds, wel oud wordende, maar toch nog zeer kras, werd hem (om te beginnen) zijn brandhout ontnomen. Dit brandhout is op zaagmolens van geen waarde, dus dit beteekende natuurlijk: de tijd nadert dat je opraakt, maak dat je wegkomt.
Maar.... waar moest de man heen? Hij bleef en.... zijn loon werd met twee gulden verminderd d.w.z. van 700 cent op 500 cent in de week gebracht. Hij zwoegt en slaaft nog en wat zal het einde zijn? Doch genoeg ik moet kort zijn, het overige laat zich hieruit best afleiden.
Begeven we ons nu eens naar een dito industrie van de Gebr. Hoeke, Marendijk en Haven alhier.
Op deze inrichtingen ziet men ook nog de lijfeigenschap in volle kracht, de traditioneele strop om den hals ontbreekt nog maar, ofschoon onnoodig, daar alle vrijheidsvuur bij die menschen schijnt uitgedoofd.
Hoort, hoe deze brave godvreezende patroons hunne evenmenschen (sommigen nog wel hun medebroeders in den Heere!) exploiteeren.
Aldaar varieerden 't vorige jaar de loonen van f 6.50, f 7, f 8, f 9 en de meesterknecht f 10 met vrije brand, (alles loonen voor gehuwde lieden) Daar moet af minstens f 1 voor huis(?)huur, neen voor varkenshokken, althans 3 woningen op 't erf dier heeren aan de Marendijk zijn geen beteren naam waard en 't is onbegrijpelijk hoe een christenmensch zich niet schaamt daar een ander christenmensch in te stoppen, en dat nog wel een eerlijk werkmensch!
Bij deze loonen is de arbeidstijd bij wind des zomers van 5-9 ure, geen wind tot 's avonds 7 ure; daarvan gaat af 2 uren schoft per dag. Om eens iets te noemen. Aldaar werkt of heeft gewerkt een jongmensch, ruim 20 jaar oud, wiens slijtage ons een denkbeeld zal geven wat deze voor 450 cents per week moest verrichten.
Per jaar vier nieuwe boezeroenen, een paar klompen in de twee, soms anderhalve week en twee broeken van 4 gulden per stuk per jaar. Arme moeder, die voor zoo'n knaap verstellen moet, daarvoor kwam haar wel eenige guldens in de week toe, want men begrijpt dat 't zoolang mogelijk mee moet. Toen de jongen om opslag vroeg, kreeg hij ten antwoord van zijn allerliefsten patroon: „Verdien je nu nog niet genoeg?
Toch waren bovengenoemde loonen nog te hoog en, o gruwel! met 't begin dezes jaars werden allen (uitgezonderd deze jongen') met 50 pCt per week verminderd, nadat hun vooraf nog een uur schoft was ontnomen en men in plaats van in den winter met donker naar huis tot 8 uur 's avonds moest werken. Dan eerst kunnen ze voor hun brandhout gaan zorgen, aan welks futloos hout vooral dezen winter geen hakken en aanhalen aan is, dat is licht te begrijpen. Daarbij dient nog vermeld dat om de maat vol te meten, van sommigen de huishuren werden opgeslagen en ..... een oud scheepmaker (men houdt er een schuitmakerij ook) welke de Gebr. Hoeke 56, zegge zes-en-vijftig jaren trouw en eerlijk heeft gediend en 500 cent in de week verdiende, werd ontslagen met..... niets. Ga heen en word warm. Van zulke weekloonen kan dan ook nog wel wat af!! Eenige schade wellicht door de heerschende malaise mocht hun God-kapitaal dan ook niet lijden, en hoeveel die Heeren – ze zijn rijk - daarook van bezitten, die schade moest op die menschen hun halve boterham worden verhaald, schandelijk misbruik van hunne weerloosheid makende, om zich tegen zulk een hongerloon te verzetten. Immers die heeren rekenen er op, dat de hongerzweep hen dadelijk ten dienste staat en de arbeider dwingt zich tegen elken prijs te verkoopen. Het komt bij dergelijke heeren niet op, dat zijne arbeiders hun kapitaal hebben voortgebracht of vermeerderd en hij door 't ellendig maatschappelijk stelsel geholpen, de vrucht van hun arbeid alléén voor zich behoudt tegen alle recht en billijkheid in.
Doodleuk zeggen ze: Ik kan hen of anderen voor dien prijs krijgen dus ik geef niet meer. Net of 't koopwaar is! Of 't menschen zijn en als zoodanig behoeften hebben, broeders, kinderen van één Hemelschen Vader, volgens 't Christendom, och! wat bekreunen ze zich daarom, al durven zij zich nog wel bij voorkeur Christenen noemen. Bah! voor zulk een Christendom! Zou de Christen, Kater, zulke patroons nog geen uitbuiters noemen, waar gehuwde lieden zwaar werk moeten verrichten, voor 500 centen, zegge vijf honderd centen per week, bij een werkdag van veertien à vijftien uren daags? Hoe lang zal 't nog duren eer zulk een slavernij en huichelachtig christendom verpletterd wordt? Gelukkig begint het volk meer en meer in te zien, dat de zoogenaamde godsdienst niets anders is dan een middel - evenals opium en jenever - om hen in een toestand van bedwelming te houden. Wie denkt hierbij nog niet aan den vromen meesterknecht op de fabrieken, o. a. de bekende P.
O! als we aan onze arme schapen van kinderen denken en de zorg en opoffering waaronder de werkman ze moet grootbrengen, om ..... wellicht later in de klauwen van dergelijke geldwolven te vallen en zich voor een appel en ei moeten afbeulen. En zulke lieden worden in onze allerbeschaafste maatschappij, als „geachte ingezetenen ingedeeld, zelfs een van bovengenoemde heeren is lid van den gemeenteraad.
Maar éénmaal en spoedig breekt de tijd aan dat er met dergelijke geachte ingezetenen afrekening zal worden gehouden. De betaaldag van 't proletariaat breekt aan!
(Wordt vervolgd.)

Brand in molen Haagweg
Gistermiddag omstreeks half 4 brak brand uit in de houtmolen aan de Haagweg, waarschijnlijk door kortsluiting. Een oppervlakte van twee vierkante meter riet bovenin de molen werd door het vuur aangetast. De brandweer kon de brand spoedig blussen.